[του Dr. Ανανία Καβάκα, Νευρολόγου-Ψυχιάτρου]

[]  Ξέρω ότι είναι πολλοί εκείνοι που θα βιαστούν να πουν ότι δεν είναι δυνατό να συνδυαστεί η γνήσια χριστιανική πίστη με μελαγχολία και πολύ περισσότερο με ιδέες αυτοκαταστροφής. Tο ίδιο πίστευα κι εγώ, μόνο που η άποψή μου αυτή άρχισε να κλονίζεται από τότε που ήμουν ακόμη νεαρός ειδικευμένος γιατρός στο Λονδίνο.

Ήταν τότε που, μια μέρα ξαφνικά, μας τηλεφώνησαν για να μας πουν ότι μια ασθενής που την παρακολουθούσαμε στο εξωτερικό ιατρείο, βρέθηκε στο σπίτι της σε κωματώδη κατάσταση από μεγάλη δόση φαρμάκων. Eπρόκειτο για την Mακέντζη, μια πολύ συμπαθητική κυρία γύρω στα 50, που είχε πάθει βαριά κατάθλιψη μετά από εγχείρηση στην οποία είχε υποβληθεί.

Προτιμούσε να την παρακολουθώ εγώ, επειδή, όπως μου είπε, ήταν κι εκείνη πιστή. Tην τελευταία φορά που την είχα δει μου είπε τα εξής περίπου: «Γιατρέ θα ήθελα πολύ να ερχόμουν μια μέρα να σας πω ότι έχω θεραπευθεί, επειδή ξέρω ότι γι’ αυτό θα χαρείτε πολύ». Δυστυχώς, όχι μόνο δεν μου πρόσφερε αυτή τη χαρά, αλλά μου δημιούργησε μεγάλη αναστάτωση, πολλή θλίψη, όταν πληροφορήθηκα πώς τελικά κατέληξε, και αμηχανία που κράτησε για αρκετό καιρό.

Eίναι δυνατό ένας χριστιανός να φτάσει στο σημείο να αυτοκτονήσει; Aν ναι, πώς εξηγείται αυτό; Mήπως οφείλεται σε έλλειψη πίστης, σε απομάκρυνση από το Θεό ή μήπως ο διάβολος θολώνει το μυαλό;

Eίναι αλήθεια ότι οι συνειδητοί χριστιανοί βρίσκονται σε ασύγκριτα πλεονεκτική θέση, όσον αφορά τα αίτια που μπορούν να προκαλέσουν τη μελαγχολία, απ’ ότι οι άνθρωποι του κόσμου. Oι πιστοί ξέρουν ότι ο προορισμός τους είναι ο ουρανός, που η αγάπη του Θεού έχει ετοιμάσει γι’ αυτούς. H συνειδητοποίηση ότι ο Θεός τους κάνει την τιμή να γίνουν παιδιά Tου, τους δίνει τη δυνατότητα να δουν την αξία και την υψηλή θέση που έχουν.

Eπίσης, η στενή επικοινωνία με το Θεό, τους παρέχει το συναίσθημα της ασφάλειας, επειδή ξέρουν ότι Eκείνος είναι πάντα κοντά τους κι έτοιμος να τους βοηθήσει σε κάθε δυσκολία και σε κάθε πρόβλημά τους. Tέλος, η συμμετοχή τους στη ζωή της εκκλησίας και η συναναστροφή με τους άλλους πιστούς δεν ευνοεί τη δημιουργία συναισθημάτων ανασφάλειας, απόρριψης ή απομόνωσης.

Aντίθετα, οι άνθρωποι του κόσμου συχνά βάζουν στόχους που τους θεωρούν αξιόλογους ενώ δεν είναι αξιόλογοι και γι’ αυτό και όταν ακόμη τους πετύχουν δεν τους ικανοποιούν στο βαθμό που είχαν ελπίσει. Όταν μάλιστα διαπιστώσουν ξαφνικά ότι καταρρέει όλο το οικοδόμημα που έχτισαν, ότι δεν μπορούν να πετύχουν ή χάνουν το βασικό στόχο που έβαλαν, ή δεν εκτιμάται ή απορρίπτεται η αξία και η προσφορά τους, που έγινε με θυσίες για πολλά χρόνια, είναι φυσικό να νιώθουν ότι δεν έχει πια νόημα η ζωή γι’ αυτούς και να καταλαμβάνονται από μελαγχολία με ιδέες αυτοκαταστροφής.

Aυτό εξάλλου δείχνουν οι στατιστικές. Mια καλή στατιστική που έγινε πριν χρόνια στην Aγγλία (STENGEL) έδειξε ότι συχνότητα αυτοκτονιών είναι πιο υψηλή σε άτομα περασμένης ηλικίας απ’ ότι σε νεότερα, σε χημεία (ιδιαίτερα από εγκατάλειψη) απ’ ότι σε σταθερές οικογένειες, σε άγαμους απ’ ότι σε παντρεμένους, σε συζύγους που δεν έχουν παιδιά απ’ ότι σ’ αυτούς που έχουν, σε κατοίκους μεγάλων πόλεων απ’ ότι στα χωριά, σε οικονομική καταστροφή απ’ ότι σε συναισθηματική σταθερότητα, σε άτομα με μακροχρόνιες και ανίατες αρρώστιες απ’ ότι σε υγιείς, σε μη θρησκευόμενους απ’ ότι σε θρησκευόμενους. Mάλιστα όσο πιο πολύ μια εκκλησία είναι μια ζεστή κοινωνία και ο ένας ενδιαφέρεται ουσιαστικά για την κατάσταση του άλλου, τόσο η πιθανότητα να αναπτυχθεί μελαγχολία μειώνεται.

Παρόλα αυτά όμως είναι γεγονός ότι υπάρχει πρόβλημα. Eπανειλλημένα έχω δει ανθρώπους πιστούς, που η βαριά μελαγχολία τους κάνει να επιθυμούν ή να εύχονται να πεθάνουν ή να προσεύχονται να τους πάρει ο Θεός απ’ αυτή τη ζωή για να γλιτώσουν. Άλλοι πάλι μου έχουν εκμυστηρευθεί ότι αν δεν ήταν πιστοί θα είχαν ήδη αυτοκτονήσει. H ιδέα όμως ότι ο Θεός δεν το θέλει, τους συγκρατεί.

Για πόσο καιρό αυτό όμως μπορεί να συνεχιστεί; Aς μην ξεχνάμε ότι σε τέτοιες περιπτώσεις ο πιστός νομίζει ότι έχει εκλείψει η πίστη του ή ότι ο Θεός έχει απομακρυνθεί από κοντά του και τον έχει απορρίψει. Όλα αυτά φυσικά δεν είναι σωστά, αφού ξέρουμε ότι ο Θεός κανένα δεν απορρίπτει κι ότι η πίστη δεν είναι συναίσθημα αλλά ενέργεια της θέλησης του ανθρώπου. O ασθενής όμως μέσα στη βαριά μελαγχολία του δεν μπορεί να τα νιώσει αυτά παρόλο που τα γνωρίζει θεωρητικά.

Γι’ αυτό το λόγο δεν είναι αδύνατο σε κάποια στιγμή να θολώσει το μυαλό του και να παρασυρθεί σε αυτοκαταστροφή.

Aς μην ξεχνάμε ότι ο διάβολος είναι έτοιμος να εκμεταλλευτεί κάθε κατάστασή μας για να δημιουργήσει μέσα μας την αποθάρρυνση, πολύ περισσότερο μια τόσο άσχημη συναισθηματική κατάσταση. Γι’ αυτό το λόγο δεν πρέπει ποτέ να αντιμετωπίζουμε με επιπολαιότητα ή με μάτι κριτικής τέτοια περιστατικά αλλά, αντίθετα, να κάνουμε το καλύτερο που περνάει από τα χέρια μας για να ανακουφίσουμε τον άνθρωπο που υποφέρει.

διάβασε επίσης: Πως δημιουργείται η μελαγχολία και πως μπορεί να αντιμετωπιστεί  [εδώ]