[] Όταν επικράτησε ο χριστιανισμός, τόσο οι Έλληνες όσο και οι Ρωμαίοι, δε θεώρησαν σκόπιμο να εξαφανίσουν και να σβήσουν τις τελετές και τις μυσταγωγίες των αρχαίων τους θρησκειών. Και όχι μονάχα τις διατήρησαν αλλά και τις ενίσχυσαν. Η μεγαλύτερη από αυτές ήταν η Ρωμαϊκή γιορτή των Καλενδών, που κρατούσε από 25 Δεκεμβρίου ως την 7 Ιανουαρίου. Σε όλο αυτό το διάστημα άρχοντες και λαός ρίχνονταν σε φαγοπότια και ξεφαντώματα και ο λαός ξεχνούσε τη στυγνή τυραννία της ρωμαϊκής σκλαβιάς. Κατά την περίοδο αυτή δίνονταν θεατρικές παραστάσεις, στολίζονταν τα σπίτια και τα δημόσια καταστήματα, ο κόσμος τραγουδούσε, χόρευε, έπαιζε τυχερά παιχνίδια μεταμφιεζόταν και μασκοφορούσε τη νύχτα, και γενικά το διονυσιακό πνεύμα κυριαρχούσε στη χειρότερή του μορφή.

Ο χριστιανισμός, θρησκεία που απευθύνεται στο πνεύμα, προσπάθησε να καταργήσει όλες τις παρόμοιες γιορτές και κυρίως την οργιαστική περίοδο των Καλενδών. Δεν ήταν όμως εύκολο να ξεριζώσει συνήθειες αιώνων και να βάλει φραγμό στις ειδωλολατρικές γιορτές.

Οι Καθολικοί και οι Διαμαρτυρόμενοι γιορτάζουν τα Χριστούγεννα την 25η Δεκεμβρίου σύμφωνα με το νέο Γρηγοριανό ημερολόγιο. Οι Ελληνορθόδοξοι στις 7 Ιανουαρίου του νέου έτους, ημερομηνία που αντιστοιχεί στις 25 Δεκεμβρίου κατά το Ιουλιανό ημερολόγιο. Η Αρμενική Ορθόδοξη Εκκλησία γιορτάζει τα Χριστούγεννα μαζί με τα Θεοφάνια στις 19 Ιανουαρίου, ημερομηνία που αντιστοιχεί στις 6 Ιανουαρίου κατά το Ιουλιανό ημερολόγιο.

Μία από τις πρώτες πράξεις του χριστιανικού κράτους ήταν να απαγορεύσει τις διονυσιακές γιορτές του Δωδεκαήμερου των Καλενδών. Μεγάλοι ρήτορες της εκκλησίας τη χαρακτήριζαν έργο του διαβόλου και των κακοποιών πνευμάτων. Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος δεν έχανε ευκαιρία να κατακεραυνώσει και να προτρέπει τους χριστιανούς να απέχουν από αυτές. "Τίποτε δεν είναι εχθρικότερο προς το πνεύμα του χριστιανισμού" έλεγε, "όσο τα συμβαίνοντα κατά τις νύχτες εκείνες". Η ΣΤ' Οικουμενική Σύνοδος έφτασε στο σημείο να αφορίζει όσους γιόρταζαν τις γιορτές των Καλενδών. Γενικά η εκκλησία στάθηκε αμείλικτη απέναντι στους Καλένδους και γενικά σε κάθε υπόλειμμα διονυσιακής τελετής. Ο λαός όμως επέμενε, έστω και κάπως περιορισμένα, να γιορτάζει, μη λογαριάζοντας τις συνέπειες και τις ποινές.

Η γιορτή των Χριστουγέννων μπήκε στην περίοδο αυτή και μάλιστα την πρώτη μέρα για να περιορίσει την αρχή της οργιαστικής περιόδου και να βάλει φραγμό στις ειδωλολατρικές γιορτές. Εφόσον η βυζαντινή αυτοκρατορία ανθούσε, οι γιορτές δεν έπαψαν να γιορτάζονται με περισσή επίδειξη και τις μέρες της Γέννησης του Χριστού, την Πρωτοχρονιά και τα Φώτα, ο κόσμος έξαλλος ξεχύνονταν στις πλατείες και στους δρόμους τραγουδώντας και χορεύοντας, αδιαφορώντας για τις προτροπές της εκκλησίας. Όταν όμως άρχισε να ξεπέφτει η Βυζαντινή αυτοκρατορία, τότε άρχισαν να εκφυλίζονται και οι ειδωλολατρικές αυτές γιορτές. Κατά το διάστημα των σταυροφόρων και ιδίως όταν κατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη, οι Φράγκοι μετέφεραν τις συνήθειες της Δύσης μαζί δε μ’ αυτές και τις περίφημες γιορτές των Ρωμαϊκών Καλενδών.

Η ημερομηνία της 25ης Δεκεμβρίου ως ημέρα γέννησης του Χριστού, αναφέρεται για πρώτη φορά από τον επίσκοπο Ρώμης, Ιππόλυτο, το έτος 235 μ.Χ. και μόλις το 336 μ.Χ. εμφανίζονται για πρώτη φορά στο Ρωμαϊκό ημερολόγιο. Άπειρα θεολογικά επιχειρήματα προβλήθηκαν υποστηρίζοντας ή αντικρούοντας την ημερομηνία αυτή. Η 25η Δεκεμβρίου είχε ως αποτέλεσμα να θεσπίσει και την ανταλλαγή δώρων κατά τα Χριστούγεννα, συνήθεια που ήρθε από τις Ρωμαϊκές Καλένδες.

Ευχή μας είναι αυτά τα Χριστούγεννα, ο Χριστός να γεννηθεί μέσα στις καρδιές των ανθρώπων και να είναι Αυτός το λαμπερό αστέρι που θα οδηγεί τα βήματα της ζωής του καθενός.